مطالعات قرآنی
سیده جمیله هاشم نیا؛ جواد ایروانی؛ احد فرامرز قراملکی؛ حسن خرقانی
چکیده
اطلاق «حرث» بر زنان در آیۀ 223 سوره بقره، مسئله شئانگاری زن و ابزارانگاری او برای منافع مرد را بهمیان آورده است؛ چراکه براساس ظاهر عبارت قرآنی«نِساؤُکُمْ حَرْثٌ لَکُم»، به مردان خطاب میشود، «زنان کشتزار شما هستند». این برداشت که زن از منظر اسلام بهنوعی طفیل مرد محسوب میشود باشواهد فراوان در قرآن و روایات ...
بیشتر
اطلاق «حرث» بر زنان در آیۀ 223 سوره بقره، مسئله شئانگاری زن و ابزارانگاری او برای منافع مرد را بهمیان آورده است؛ چراکه براساس ظاهر عبارت قرآنی«نِساؤُکُمْ حَرْثٌ لَکُم»، به مردان خطاب میشود، «زنان کشتزار شما هستند». این برداشت که زن از منظر اسلام بهنوعی طفیل مرد محسوب میشود باشواهد فراوان در قرآن و روایات که قائل به شأن و منزلت رفیع زن بوده و تنها ملاک برتری انسانی میان زن و مرد را تقوای ایشان دانسته، ناسازگار است. این پژوهش با بکارگیری روش کتابخانهای، توصیف و تحلیل دادهها، ضمن بیان دیدگاه لغویان و مفسران بهویژه علمای بلاغت ومفسران ادبی با هدف تبیین واژة حرث در مورد زنان، به بررسی معناشناسی شناختی آن در قرآن پرداخته و به این نتیجه دست یافته است که ایجاد شبهة مذکور، ناشی از عدم شناخت کافی نسبت به نکات بلاغی به ویژه تشبیه بلیغ در قرآن است که نهتنها با استفاده از دیدگاههای ادبی قدمایی قابل دفاع است بلکه ازمنظر دانش نوین معناشناسی شناختی نیز بهوجهی مطلوب تأیید و تحسین میشود؛ چراکه از این تشبیه مفاهیم برجسته و فاخری همچون جایگاه و نقش حیاتی زن در بقاء و رشد نسل بشر و ضرورت توجه ویژۀ مرد به وی، بهشکلی مستدل و روشمند تحصیل میشود.
البرز محقق گرفمی؛ حسن اسلام پورکریمی؛ حسن خرقانی
چکیده
دستگاه و جریان شبههسازی و انتقال شبهات از مؤلفههای گوناگونی مانند کانونهای شبههگری، بسترهای ایجاد شبهه، مواد اولیه استدلال، فرآیند استدلال و رویّههای انتقال شبهات سامان یافته است. درین میان، شناخت علل و بنیانهای ایجاد شبهه، نقش مهمی در فرآیند پاسخگویی به شبهات خواهد داشت. قرآن مجید، در قامت کتابی که به تبیین زیر بناها ...
بیشتر
دستگاه و جریان شبههسازی و انتقال شبهات از مؤلفههای گوناگونی مانند کانونهای شبههگری، بسترهای ایجاد شبهه، مواد اولیه استدلال، فرآیند استدلال و رویّههای انتقال شبهات سامان یافته است. درین میان، شناخت علل و بنیانهای ایجاد شبهه، نقش مهمی در فرآیند پاسخگویی به شبهات خواهد داشت. قرآن مجید، در قامت کتابی که به تبیین زیر بناها و پی رنگها می پردازد، افزون بر پاسخگویی به موارد شبهه، به موضوع علل و بنیانهای شکلگیری شبهه نیز توجه داشته است. پژوهش حاضر با درک گفتمان قرآنی درین موضوع، به روش اکتشافی- تحلیلی و مبنا قرار دادن قرآن و بهره از منابع کتابخانه ای، موضوع پیش گفته را به دو رده علل معرفتی و بنیانهای روشی افراز کرده است. بر اساس دستاورد این نوشتار، مواردی چون شناخت ناکافی، خرافه گرایی، پیروی از سنن نادرست، کاربست پیش فرضهای نادرست و جبر گرایی در شمار علل معرفتی ایجاد شبهات به شمار می روند. هم چنین روشهایی مانند قیاس نادرست، استقراء نادرست، پیگیری متشابهات، حصرگرایی روش شناختی، برخورد گزینشی و پیروی از گمراهان در سپهر روش شناختی قابل ارزیابی هستند.